Joga to licząca co najmniej 2 tysiące lat praktyka rozwinięta na subkontynencie indyjskim. To co dziś nazywamy jogą – zajęcia jogi, nie oddaje całości i złożoności pojęcia. Bowiem asany – pozycje jogi, jest to tylko jeden stopień z ośmiostopniowej ścieżki Astanga jogi. Drugi z nich, który czasem pojawia się na zajęciach jogi, to Pranayama – ćwiczenia oddechowe. Pozostałe, takiej jak na przykład Yamy i Niyamy – zasady moralne i etyczne w systemie jogi, rzadko zaprzątają głowę początkującego jogina, choć niektórzy nauczyciele starają się przemycić i te pojęcia w trakcie zajęć.

1. Nastrój

Kto dotrze na zajęcia jogi, zazwyczaj już po pierwszej godzinie odczuwa zmienię samopoczucia, jakby większy luz w ciele i w głowie. Joga zmienia Twój nastrój i nie chodzi tu tylko o endorfiny, joga, co dowiedziono w wielu badaniach naukowych, obniża lęk i stres. Twoje ciało staje się odprężone a umysł spokojny i jasny. Łatwiej zebrać myśli, łatwiej stawiać czoło codziennym mniejszym i większym wyzwaniom. Dlaczego? Kontrola oddechu i praca z ciałem mają pozytywny wpływ na układ nerwowy.

2.Kręgosłup

Coraz częściej zdarza się, że fizjoterapeuci i lekarze wysyłają swoich pacjentów na jogę, ponieważ jest to aktywność, która ma nie tylko poprawić sprawność, ale również pomóc pozbyć się bólu kręgosłupa, kolan, barków… Praca poprawiająca mobilność, rozciąganie napiętych mięśni, uruchamianie tych struktur, które dawno już, a może nigdy nie były aktywne, wzmacnianie mięśni głębokich, poprzez wykonywanie pozycji jogi, oraz praca z oddechem, wszystko to wpływa na poprawę stanu zdrowia, a najszybciej odczuwamy to jako brak dolegliwości bólowych w ciele.

3. Zwiększona odporność na stres.

Praktykując jogę przez dłuższy czas – regularna praktyka kilka miesięcy lub dłużej, odczujesz długofalową i trwałą zmianę nastawienia do świata i spadek reaktywności. Będzie Ci łatwiej zachować spokój w sytuacjach stresujących, a poziom emocji opadnie szybciej do tego sprzed sytuacji stresogennej. Naukowcy przeprowadzili już szereg badań na ten temat. Chris Streeter,  profesor psychiatrii w BUSM stwierdził,  że poziom receptorów GABA – odpowiedzialnych w naszym ciele za reakcję stresową, u osób praktykujących jogę jest wyższy, niż u pozostałej części populacji.

(C.Streeter wyjaśnia: „Badanie sugeruje, że związany wzrost poziomów GABA po sesji jogi jest ograniczony czasowo. Aby utrzymać podwyższony poziom GABA wystarczy po intensywnej trzymiesięcznej sesji wykonywać jedną tygodniowo” „W tym badaniu odkryliśmy, że poziom neurochemicznego związku, GABA, który jest związany z nastrojem, lękiem i snem znacznie wzrósł w połączeniu z jogą, obniżając stany depresyjne”, dodaje współautorka badania dr Marisa Silveri, neurobiolog w McLean Hospital i profesor psychiatrii w Harvard Medical School – “mamy nadzieję, że powyższe dane będą pomocne w zachęcaniu większej liczby osób do spróbowania jogi jako strategii poprawy ich zdrowia i dobrego samopoczucia.”)

4. Zaangażowanie społeczne – relacje – wyjście ze stanu walki lub ucieczki, oraz ze stanu depresyjnego.

Joga wpływa na nasz poziom zaangażowania społecznego. Cóż to takiego? Słyszeliście już może, że reakcją naszego organizmu na sytuację stresującą, jest walka lub ucieczka. Jeśli jesteśmy zestresowani, nasz organizm nastawiony jest na przetrwanie  – jesteśmy gotowi do walki lub ucieczki właśnie – cały nasz organizm w sensie fizjologicznym przygotowany jest do ataku, w takim stanie trudno jest o dobrą komunikację i dbanie o relacje. Podobnie, gdy jesteśmy w depresyjnym stanie wycofania – brak z nami „połączenia”. Oba te przewlekłe stany nie tylko negatywnie wpływają na nasze zdrowie, ale również na jakość naszych relacji. Zajęcia jogi pozwalają nam wyjść z obu tych stanów, niezależnie, który z nich u nas przeważa.

W trakcie zajęć jogi pobudzamy bowiem część brzuszną nerwu błędnego, który odpowiada za nasze wyjście z obu tych stanów, do stanu zaangażowania społecznego.

Tu należy to wyraźnie zaznaczyć, że jeśli mówimy o depresji – jednostce chorobowej, sama joga może nie być wystarczająca i należy udać się po pomoc do lekarza, a joga może być dla nas narzędziem wspierającym.

5. Oddech – jego głębokość oraz jakość wpływa zarówno na pracę naszego kręgosłupa, narządów wewnętrznych, jak i na nastrój. W trakcie zajęć pracujemy nad pełnym jogowym oddechem. Na zajęciach uczymy się oddychać głębiej, rozszerzać oddech, oddychać przeponowo. W niektórych stylach jogi jak np. Vinayasa joga, łączymy ruch z oddechem, co daje nam lepsze połączenie ze sobą – z ciałem, dzięki czemu praktyka jogi staje się medytacją w ruchu. Na zajęciach możecie obok wydłużania i pogłębiania oddechu, spotkać praktykę Pranayama. Te praktyki oddechowe wpływają  na nasz poziom energii – pobudzają, balansują, wyciszają. Praca z oddechem przekłada się również na nasz nastrój.

Prawidłowy oddech również wpływa na prawidłową postawę ciała i odwrotnie – prawidłowa postawa – wydłużony kręgosłup wpływa na głębokość oddechu, a tym samym na nasze samopoczucie.

6. Rozciąganie i wzmacnianie, masaż (mięśni, stawów, organów wewnętrznych – w tym organów wydzielania wewnętrznego jajniki, tarczyca, nadnercza)

Asany – pozycje jogowe mają na celu między innymi: pobudzenie krążenia płynów ustrojowych – krwi i limfy, wzmacniają ciało – tak, to nie prawda, że joga to tylko rozciąganie, chcemy również wzmocnić ciało, mięśnie posturalne, mięśnie wzdłuż kręgosłupa, mięśnie głębokie. Poprzez niektóre pozycje stymulujemy pracę narządów wewnętrznych, skręcamy je, rozciągamy, masujemy, pobudzając je w ten sposób do pracy.

7. Relaks – joga to nauka relaksu odprężenia.                                                                         Często nie wiemy nawet, że utrzymujemy w ciele chroniczne napięcie, czasem dotyczy to całego ciała, czasem jakiegoś konkretnego miejsca np. ramion, twarzy. Poprzez naukę uważności na to, czy i kiedy ciało jest napięte, oraz naukę „odpuszczania”, „rozpuszczania” napięć, jesteśmy w stanie świadomie wpływać na to, czy nasze ciało jest w stanie napięcia, czy rozluźnienia. Świadomie zarządzać tym. A co za tym idzie, potrafimy się w końcu zrelaksować. Każdy z nas instynktownie czuje, że to ważna umiejętność.

8.Połączenie ze sobą, uważność

Na jodze możemy sami siebie spytać jak się czujemy. Na jodze jesteśmy dla siebie uważnymi przyjaciółmi – sprawdzamy jak się czujemy i nie przekraczamy swoich limitów na siłę. Nie zagłuszamy się, tylko uważnie słuchamy. Jeśli jest coś, czego nie chcesz usłyszeć, może to być na początku trudne doświadczenie. Jesteśmy ze sobą „tu i teraz” Zadajemy sobie pytanie, co jest dla mnie ważne, sprawdzamy, czy jest nam wygodnie, czy nie – w trakcie ćwiczeń i w życiu. Zatrzymujemy się w naszym biegu. Wysiadamy na chwilę z pędzącego pociągu.

9.Sprawność ciała na długie lata

Umiarkowany wysiłek z poszanowaniem własnych ograniczeń jest zdrowy. Pobudza, usprawnia, odżywia. Kto z nas nie chce sam od siebie zależeć do końca swych dni, sam sobie na 90 urodziny zawiązać sznurówki w butach? Sport to zdrowie. Tak, koniecznie badź aktywny fizycznie. Jeśli jednak nie będziesz szanować swojego ciała w trakcie uprawiania sportu, pojawią się urazy, kontuzje, które wielokrotnie powtarzające się mogą doprowadzić do nieodwracalnych problemów w ciele. Więc wzmacniaj się, rozciągaj, ruszaj, ale „z głową”. Jeśli nie będziesz szanować siebie, doprowadzisz się do wyczerpania energetycznego, przemęczenia, wypalenia, możesz doprowadzić też do obciążenia mięśnia sercowego, uszkodzenia stawów, dlatego ważne, żeby wysiłek był w zgodzie z Tobą. Świadomość ciała, praktyka odpuszczania, którą daje joga jest tak samo ważna jak zapał i systematyczność.

10. Bo joga jest fajna

Bo warto czerpać przyjemność z ruchu, z dbania o siebie i ćwiczyć z dobrym nastawieniem. Na jodze spotykasz fajnych ludzi, a atmosfera w studio, czy na wyjazdach jogowych jest super. Ma więc też wymiar przyjemnościowy i społeczny. Niesie za sobą pozytywne nastawienie do siebie i do świata. Joga jest aktywnością dla każdego i nie musisz mieć do niej żadnego przygotowania.

Marta Strzelecka